Mitropolija

Mitropolija
Velika zgrada Mitropolija, sagrađena na mestu Starog kneževog konaka, podignutog od slabog materijala još sredinom osamnaestog veka, nalazila se preko puta Saborne crkve a na mestu današnje zgrade Patrijaršije. Planove za Mitropoliju izradio je Jan Nevola ili jedan od srbijanskih arhitekata, možda, kako navodi Nestorović, Pavle Đakonović. Nova zgrada je imala prizemlje i sprat, simetrično rešenu osnovu sa glavnim ulazom prema Sabornoj crkvi. U prizemlju je bila Bogoslovija, na spratu iznad ulaza kapela sa oltarom i apsidom u vidu erkera, u kojoj je ikonostas oslikao Dimitrije Avramović. Izgradnja ovog zdanja započeta je 1847, a završena je krajem 1850. godine. Spoljna obrada ove, za ono vreme, prilično prostrane, zgrade osrtavljala je "prijatan utisak" jer je imala "harmonične simetrične podele prozorskih osovina" i naglašeno malo kube iznad ulaza. Profilacija "venca i prozorskih okvira je bila čista, stilska i dobro izvedena pa je i čitav ambijent: Konak, Saborna crkva i ova zgrada Mitropolije, mada različite stilske obrade, bio u svoje vreme, kako ističe Nestorović, lep arhitektonski kompleks". Mitropolija je porušena 1934. godine i na njenom mestu sagrađena je današnja monumentalna zgrada Patrijaršije. Grdnju mitropolije u svoje vreme inicirao je srpski mitropolit Petar Jovanović (1833-1859) koji je posle smrti svog prethodnika, Melentija, koga je knez Miloš iskreno "oplakao", izabran za novog srpskog mitropolita. (V.A.)

( šire u B. Nestorović: ARHITEKTURA SRBIJE U XIX VEKU", Art Press, Beograda, WWW.srpskaarhitektura.wordpress.com )