Stara crkva Sv. Marka

stara crkva Sv. Marka

U Beogradu je 1835. godine sagrađena stara crkva Sv. Marka, a po naređenju Kneza Miloša koji piše sudu okružja varoši Beograda: ''...jedno zdravlja radi, a drugo dobra poretka radi...preporučujemo vam da odma jednu kapelu u groblju Beograda sazidati date...'' Jednobrodna crkava bez tornja bila duga oko 21,0 m zajedno sa oltarom a široka svega 8,80 m. dok je njena visina iznosila samo 6,20 m. Oltarna apsida iako petostrana spolja ispadala je svega 1,26 m a njen unutrašnji deo bio je segmentast; pevničke apside takođe petostrane bile su jače izražene na zidnim masama. I u ovoj crkvi svod je bio poluobličast od drveta i malterisan, okačen o krovnu konstrukciju.
Spoljna arhitektura crkve Sv. Marka koja ima u osnovnoj konstrukciji i u pojedinim elementima portala neosporne veze sa starom srpskom crkvenom arhitekturom znatno se odvaja od onih koje smo zapazili na crkvama u unutršnjosti Srbije ove epohe, mada se po rešenju osnove ne razlikuje od njih.
Ovu razliku arhitekture crkve Sv. Marka primetio je i sam F. Kanic u svojoj, ranije pomenutoj, kritici srbijanske crkvene arhitekture. Profesor P. Krstić s pravom zapaža da postoji izvesna veza između arhitektonske obrade Markove crkve i topčiderske; obe su izvodili isti majstori Janja Mihajlović i Nikola Đorđević; Janja je možda i planove izradio mada postoji pretpostavka da su planovi Hadži-Nikole Živkovića koji je i nadzor vodio. (Bogdan Nestorović, ARHITEKTURA SRBIJE U XIX VEKU)