POŽEŠKA EPARHIJA

Vjerskim životom pravoslavnih Srba u Slavoniji pod Turcima rukovodili su najprije pojedini sveštenici, a još više kaluđeri koji su zajedno sa narodom dolazili iz Srbije ili iz Bosne. Tada nastaju i manastiri Pakra i Orahovica, kao i Dejanovac ili Kruškovac kod današnjih Okučana.

Baš u vremenu kada su se poslije konačnog pada Slavonije pod Turke formirala brojna srpska naselja u njoj, javlja se jedan od najznačajnijih datuma u istoriji Srpske crkve i srpskog naroda. To je obnova Pećke patrijaršije 1557. Tada je za Srbe u turskoj Slavoniji osnovana Požeška eparhija.

Prvi pomen o Požeškoj eparhiji nalazimo u zapisima na rukopisnim knjigama manastira Orahovice. U zapisu na jednom rukopisnom Cvjetnom triodu piše da je ta knjiga pisana 1585, pri vsesveštenom mitropolite požeškom kir Josifu, pri igumenu že remetskomu jeromonahu kir Maksimu. Togda že prestolom pekskim svetiteljstvujuštuarhiepiskopu kir Savatiju. Ovaj zapis jasno tvrdi da je u devetom i desetom deceniju XVI vijeka u Slavoniji postojala srpska pravoslavna Eparhija požeška u sastavu Pećke patrijaršije. Tačan datum njenog nastanka za sada se ne može utvrditi. Rezidencija požeških episkopa bila je u manastiru Orahovici ili negdje u predgrađu Požege ili u Požeškom polju.

O prvom poznatom episkopu požeškom ne znamo ništa više od njegovog pomena u navedenoj knjizi manastira Orahovice. O episkopu Vasiliju znamo nešto više. Tokom XVII vijeka ima pomena o požeškim episkopima. U sopoćanskom pomeniku spominje se požeški mitropolit Sofronije, a u račanskom Grigorije. Na drugom mjestu spominje se episkop Ćirilo, a poslednji put se pominje srpski episkop u Donjoj Slavoniji 1688. kad skopski mitropolit Jeftimije izjavljuje u Moskvi da su nedavno pod njemačkog cara potpali sedmorica srpskih episkopa, meću kojima se navodi i episkop požeški.

U mutnom vremenu turskog povlačenja Slavonija je ostala bez episkopa. Neposredno poslije odlaska Turaka iz Slavonije eparhijom je upravljao sremski episkop Longin Rajić.

http://www.eparhija-slavonska.org/site/index.php?str=istorija